“Tegen maagcarcinomen bij de Belgische Herder”
Dr. Peter Leegwater, moleculair geneticus ExpertiseCentrum Genetica Diergeneeskunde
Dr. Paul Mandigers, veterinair neuroloog en internist
DNA-materiaal voor de
preventie en behandeling
van tumoren
Bij de Tervuerense herder en de Groenendaeler komen relatief vaak maagtumoren (maagcarcinomen) voor. Doorgaans zien we dit bij oudere honden vanaf een leeftijd van 6 jaar. Soms lukt het om de honden een tijd stabiel te houden met medicatie, maar uiteindelijk verloopt de ziekte fataal. Dit is het meest vreselijke scenario voor alle betrokkenen.
Dr. Peter Leegwater, onderzoeker bij het ExpertiseCentrum Genetica Diergeneeskunde, werkt samen met dr. Paul Mandigers aan het onderzoek naar de erfelijke oorzaak van maarcarcinomen bij de Tervuerense herder en de Groenendaeler.
Leegwater schetst het begin van een lange reis: “Dit onderzoek is gestart door het vergelijken van DNA van patiënten met maagcarcinoom met dat van gezonde Belgische herders. We werken hiervoor samen met een Amerikaanse onderzoeksgroep, die de beschikking heeft over grote groepen patiënten en controles van dezelfde Belgische herder variëteiten. De DNA-analyse heeft chromosomale gebieden aangewezen die waarschijnlijk een bijdrage leveren aan het risico op maagcarcinoom.”
Naast het vaststellen van de mutatie die de ziekte veroorzaakt, helpt inzicht in het ziekteproces de zoektocht naar een effectieve bestrijding tegen de aandoening. Dat is ook belangrijk voor mensen met maagkanker. “Om opheldering over de achtergrond van de aandoening te krijgen kijken wij specifiek naar het DNA van dierpatiënten met een maagcarcinoom.
Hieruit blijkt dat bij deze honden DNA-veranderingen voorkomen die invloed kunnen hebben op de afweer tegen infecties van bacteriën en virussen. Bij de mens verhogen maaginfecties het risico op maagcarcinoom. Mogelijk speelt de gevoeligheid voor maaginfecties een rol in het risico op tumorvorming”, legt Leegwater uit.
Met de PETscan database van het ExpertiseCentrum Genetica Diergeneeskunde, waarin gezondheidsgegevens van dierenartsenpraktijken in Nederland worden verzameld, wil het onderzoeksteam vaststellen of maaginfecties relatief vaker voorkomen dan bij andere rassen. Als dat blijkt te kloppen worden de volgende stappen gezet om te bepalen welke bacteriën of virussen deze infecties veroorzaken door een vergelijking te maken met verwekkers van maagproblemen in andere hondenrassen.
Leegwater: “Naast DNA-materiaal geeft het tumorweefsel van maagcarcinomen, dat met toestemming van de patiënteigenaar is verzameld, belangrijke informatie over de expressie van de betrokken genen.
De veranderingen van de genen geven aanwijzingen over de cellulaire processen die verstoord zijn en de oorzaak van de ziekte. Deze kennis is van grote betekenis voor de behandeling en preventie van deze vorm van kanker.”
Genetisch onderzoek is vaak een langdurig proces, waarbij wordt gezocht naar een oplossing om het ras vrij te maken van de ziekte. Leegwater: “Het uiteindelijke doel is om een DNA-test te ontwikkelen en met gericht fokbeleid de ziekte terug te dringen. Inspanningen van de betrokken rasverenigingen en internisten hebben geleid tot een belangrijke collectie aan data. Eigenaren van Tervuerense herders en Groenendaelers zijn zich nu bewust van het risico op maagcarcinoom en zullen hun hond bij beginnende maagproblemen laten onderzoeken. Een belangrijke stap, want een vroege diagnose verbetert de prognose.”
Het onderzoek naar maagcarcinomen wordt ondersteund door rasverenigingen en gepassioneerde donateurs die de Tervuerense herder en de Groenendaeler een warm hart toedragen, met als doel deze prachtige rassen vrij te maken van de aandoening.
