Optimale gezondheid en welzijn van dieren in opvangcentra

Stel je voor: je bent constant omgeven door anderen. Je hebt nauwelijks de ruimte, en al helemaal geen plekje voor jezelf. Er is nooit even stilte of rust. Iedereen – ook jijzelf – is vaak ziek van de stress. En wanneer je weg kunt – óf je ooit weg kunt – weet je niet. Een dergelijke stressvolle situatie is voor veel dieren die in de dierenopvang belanden, de harde, dagelijkse werkelijkheid. Daarom heeft drs. Ruth van der Leij het programma Shelter Medicine opgezet. “Zodat dieren in opvang straks allemaal beter in hun vel zitten.”

Shelter Medicine is het veterinaire vakgebied dat de gezondheid en het welzijn wil bevorderen van gezelschapsdieren die in groepen gehouden worden, zoals in dierenopvangcentra. Het medisch begeleiden van deze dierpopulaties vraagt inzicht in de epidemiologie van de infectieziekten die in dierenopvangcentra voorkomen. Ook is inzicht en kennis nodig over de meest optimale huisvesting en de verzorging van dieren in opvang om hun gezondheid en welzijn te garanderen.

Vanuit het Shelter Medicine Programma wordt training gegeven op verschillende niveaus. Dit begint bij de opleiding Diergeneeskunde, vertelt drs. Ruth van der Leij. “Het vak Shelter Medicine is een verplicht onderdeel van het diergeneeskundig curriculum, zodat alle diergeneeskunde studenten die als gezelschapsdierenarts werkzaam worden, een basistraining in dit vakgebied hebben gehad.”

Tevens is nascholing en klinische hulp aan asieldierenartsen een onderdeel van het programma. “Een dierenopvang is qua veterinaire begeleiding een zeer complex bedrijf, waarvoor specialistische kennis nodig is. Wij ondersteunen asieldierenartsen door nascholing aan te bieden aan de hand van de aanpak van bestaande problemen en oplossingen. Maar ook klinische hulp is van belang. Vanuit Shelter Medicine zijn verschillende protocollen ontwikkeld die asieldierenartsen ondersteunen bij met name uitbraken van infectieuze ziekten.

Soms is een meer ‘ter plaatse’ aanpak nodig, omdat het protocol niet alle situaties kan omvatten. Dan kunnen asieldierenartsen contact met ons programma opnemen en wordt er overleg gevoerd over de benodigde diagnostiek, hygiëne maatregelen en behandelopties en ook aanpassingen in de bedrijfsvoering.”

Met uitsluitend een goed getrainde asieldierenarts is de gezondheid en welzijn van dieren in opvang niet gewaarborgd. Ook de medewerkers van het bedrijf hebben kennis en inzicht nodig door nascholing in ziektekunde, kennis over hygiëne en voeding en inzicht in gedrag, huisvesting en verzorging van dieren in opvang. De vele nieuwe onderzoeken binnen de dierenopvang geven voortschrijdend inzicht, waardoor ook bijscholing regelmatig nodig is.

Binnen de faculteit Diergeneeskunde wordt wetenschappelijk onderzoek naar de preventie van infectieuze ziekten en de optimalisatie van de bedrijfsvoering in dierenopvangcentra voortgezet. Afgelopen jaar stond dat voornamelijk in het teken van Covid, vertelt Ruth van der Leij. “De berichten over (huis)dieren die geïnfecteerd bleken met SARS-CoV2, zorgde voor ongerustheid bij dierenartsen, opvangcentra, huisdierbezitters, nertsenboeren en de Nederlandse overheid.

Het onderzoek wees uit dat er inderdaad asielkatten waren die een COVID-infectie hadden opgelopen, maar dat het onwaarschijnlijk lijkt dat asielkatten een reservoir voor het SARS-CoV-2 kunnen vormen. Deze katten zullen geen gevaar voor de volksgezondheid vormen.”

Het Shelter Medicine Programma vergroot de mogelijkheden om onderwijs te geven over de meest recente inzichten in de dierennoodhulp aan medewerkers van dierenopvang-organisaties en dierenambulances, diergeneeskunde studenten en asieldierenartsen. Er kan daarnaast onderzoek worden blijven gedaan binnen de dierennoodhulp om ontbrekende kennis aan te vullen en in individuele gevallen kan er diergeneeskundige hulp worden geboden om het welzijn en de gezondheid van gezelschapsdieren in tijdelijke opvang zo goed mogelijk te beschermen.

“We streven ernaar dat dierenopvangorganisaties veterinaire begeleiding hebben gebaseerd op de Shelter Medicine principes zodat er minder gezelschapsdieren in de opvang terecht komen en dat ze gezond blijven als ze toch opgevangen moeten worden zodat ze zo snel mogelijk weer een nieuwe eigenaar vinden”, sluit drs. Ruth van der Leij af.

Met de steun van Stichting DierenLot, de Dierenbescherming en vele donateurs zijn wij in staat om het welzijn en de gezondheid van dieren in asielen en opvangcentra te waarborgen en te verbeteren.